Er zijn kleuters die zich ontwikkelen met sprongetjes, andere kinderen ontwikkelen zich meer geleidelijk, sneller of juist heel langzaam. Sommige kinderen zijn al schoolrijp op vijfjarige leeftijd. Bij andere kinderen duurt het wel tot ze zeven of soms zelfs acht jaar zijn.
Een aantal kinderen dat in groep drie zit heeft het op zesjarige leeftijd nog heel moeilijk met de overgang. Elk kind ontwikkelt zich tenslotte op zijn eigen tempo en het is ook zo dat niet alle domeinen even snel ontwikkelen. Dat is een heel normaal gegeven. In de regel zijn dus lang niet alle kleuters aan het einde van groep twee honderd procent schoolrijp en al zeker niet op alle domeinen.
Op het moment dat een kleuter het pre-operationele ontwikkelingsproces grotendeels heeft doorlopen en in de afrondende fase daarvan is gekomen, spreken we van een zekere mate van schoolrijpheid.
Schoolrijpheid is een universeel begrip hetgeen betekent dat de rijpheid van de kleuter ruim voldoende is om, met succes te kunnen starten in groep drie. In zijn algemeenheid moeten kleuters wel een bepaald ontwikkelingsniveau hebben bereikt, om zonder al te veel problemen het aanvankelijk leren lezen, rekenen en schrijven aan te kunnen.
Er zijn specifieke voorwaarden voor lees- reken- en schrijfrijpheid, maar er zijn meer factoren die meespelen. Schoolrijpheid gaat namelijk over diverse aspecten: de spraak-, taal en denkontwikkeling, de neurologische en psychologische ontwikkeling, de lees-, reken- en schrijfrijpheid, de motorische en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Deze diverse ontwikkelingsdomeinen werken, zoals we gezien hebben samen waardoor ze elkaar versterken. Verder is het heel belangrijk dat het kind er ‘klaar’ voor is om de overgang naar groep drie te maken. Kortom, het is een complex geheel en veel meer dan het al kunnen lezen. Het is geen wonder dat de afweging van schoolrijpheid een serieuze aangelegenheid is. Om wat meer duidelijkheid te geven specificeer ik in mijn boekje Superstart deze ontwikkelingsdomeinen wat verder. Besef dat er altijd een overlap is tussen de afzonderlijke aspecten.